1. Kaarten en gidsen
2. Geografisch
3. Economische situatie
4. De taal
5. Klimaat en weervoorspelling
1.Kaarten en gidsen
figuur 1: landschapskaart van Bosnie: de bergruggen die lopen van noordwest naar
zuidoost zijn goed te zien
figuur 2: Vrelo Bosna: de bron van de rivier de Bosna vlakbij Sarajevo
reisgids: Bosnië-Herzegovina van Willem Campschreur (Landenreeks K.I.T.,
ISBN 90-6832-394-6)
Bradt Travel guide (auteur: Tim Clancy), ISBN 1 84162 094 7
2. Geografisch
Bosnië-Herzegovina ligt in het zuid-oosten van Europa. Het land grenst in het noorden, het westen en het
zuiden aan Kroatië (lengte: 931 km), in het oosten aan Servië en Montenegro (lengte: 624 km), waarvan
375 km aan Servië en 249 km aan Montenegro. In het zuiden heeft het land 21,2 kilometer kustlijn rond de
badplaats Neum, tevens de enige directe uitweg naar zee. Door deze corridor wordt de zuidelijkste
Kroatische provincie en de stad Dubrovnik van de rest van Kroatië gescheiden. De noordelijke grens met
Kroatië is een natuurlijke grens, en wordt gevomrd door de rivier Sava, de noordwestelijke grens met
Kroatië door de rivier de Una. Delen van de oostelijke grens (met de Servië-Montenegro) worden gevormd
door de rivier de Drina. Afgezien van de eerder genoemde korte kustlijn, is de rest van de grens een
'landgrens'.
De oppervlakte van Bosnië-Herzegovina bedraagt 51.129 km2, en herbergt ongeveer 3,5 miljoen
inwoners. Heel grofweg ingedeeld heten het noordelijke deel en het westelijke deel van het land Bosnië
(genoemd naar de rivier Bosna, hetgeen vernoemd is naar een oud Indo-Europees woord voor water, Bosona),
het oostelijke en zuidelijke deel Hercegovina (een Herceg is een oude benaming voor een vorstelijke titel,
vergelijkbaar met 'hertog'.)
Het noorden van het land ligt in de Panonische vlakte. Het oosten van het land is voornamelijk bergachtig.
In het zuidoosten, op de grens met Montenegro bevindt zich de hoogtste berg van het land, Maglic
(2386 meter). Ook rond Mostar in het zuiden en de hoofdstad Sarajevo bevinden zich toppen van ruim
2000 meter. Vanwege de ligging is het gebied rondom Sarajevo erg sneeuwzeker. Verder liggen in de
zuidwesten aan de grens met Kroatië de Dinarische Alpen met toppen van gemiddeld 1500 meter.
Het grootste deel van het land heeft een streng landklimaat: Hete zomers (waarbij dagtemperaturen van
over de 35° Celsius niet zijn uitgesloten) en strenge winters met veel kou en sneeuwval.
Een uitzondering hierop vormt het zuidelijkste gebied romdom Mostar en de kustplaats Neum.
Mildere lucht vanuit de Adriatische Zee wordt tegengehouden door de bergketens van de Dinarische Alpen
langs de Kroatische kust.
Voor meer informatie zie:
Bosnie voor beginners
regio Tuzla
Een industriestad in het uiterste noordoosten van de Federatie, bekend om te zout-mijnen.
(Tuz is het turks woord voor zout).
3. Economische situatie
De economie van Bosnië-Herzegovina heeft het zwaar te verduren gehad tijdens de oorlog. Met name de
industrie, waar het land (en het vroegere Joegoslavië) van afhankelijk was en is, is flink beschadigd
geweest. Het land telt vele industrieëen, waarvan veel te maken heeft met de delving van veel aanwezige
delfstoffen (kolen, zink). Ook is er veel petrochemische industrie in het land. Daarnaast is er sprake
van intensieve akkerbouw en veeteelt.
Vanwege de ligging is de meeste handel met de buurlanden
Kroatië en Servië-Montenegro. Aangezien Bosnië-Herzegovina geen zeehavens heeft, wordt veel export
gedaan via de haven Ploce in Kroatië (daar waar de rivier de Neretva uitmondt in de Adriatische Zee).
In ruil daarvoor kunnen reizigers tussen Dubrovnik en de rest van Kroatië vrijelijk gebruik maken van
de corridor bij Neum.
De lokale munteenheid is de Konvertibilna Marka. De ISO-code is de BAM, maar lokaal wordt deze afgekort
tot KM. In overwegend Kroatische gebieden wordt de Kroatische Kuna ook geaccepteerd. De Euro wordt
wijdverbreid geaccpeteerd. De koers van de KM is ongeveer 51 eurocent, terwijl een euro ongeveer
1,96 KM is.
1 KM is 100 Fenig. Er zijn munten van 10, 20 en 50 Fenig, en van 1 en 2 Mark, en bankbiljetten van
50 Fenig, en van 1, 5, 10, 20, 50, 100 en 200 Mark. De munten zijn in het hele land gelijk, maar in de
Federatie en Srpska zijn verschillende bankbiljetten in omloop (met uitzondering van het 200 Mark-biljet).
Het verschil zit 'm in de volgorde van de talen, en de foto's. De kleuren en grootte zijn het zelfde.
Al het geld wordt door de Centrale Bank uitgegeven. Er is een grote omloopsnelheid van het geld,
hoewel creditcards steeds meer worden geaccepteerd. Pinautomaten zijn ook meer in opkomst,
voornamelijk in de steden. De KM uit de Federatie en de KM uit Srpska kunnen in het hele land door
elkaar gebruikt worden. Ook Euro's (biljetten) worden goed geaccepteerd.
from my thesis:
Bosnia has a highly complex political system. It consists of a confederal government in which power is
rotated between three ethnic communities (Bosniacs, Croats and Serbs). Within this there are two political
entities: one is the Bosnian-Croat Federation, mainly made up of Bosnian Croats and Bosnian Muslims
(the latter now termed Bosniacs). The other is the Republika Serpska, a state in which Bosnian Serbs
form the majority. The confederated state has a population of just under four million and labour force
of 1.026 million. (Ateljevic et al, 2004)
Map of Bosnia and Herzegovina showing the two entities
In the economic sphere the lack of trust seems to be a problem too. In business transactions it is a
prerequisite. What I see is that people want to deal with people who have done good things in the war
and who are part of their intimate and closed circle. Outsiders are hardly received in. Through the
feasibility study in the Bosnian poultry sector it became clear there are some firms or groups of firms
who work closely together, but not with others. Others are mostly part of another ethnic and religious
group. All firms had the same goal. They wanted to become independent by developing all parts of the
production circle. In addition they all think they will be the ones who will become the top of the country. They do not join forces but compete with each other. Now this might seem a promising step towards market economy, maybe it is, but in my opinion, by these acts of isolation, they can never link up to international markets. They have a simplified hope that the world market will be waiting for anything they produce.
the issue of trust: Sarajevo men playing 'street chess'.
This need for independency has to do with lack of trust and can be interpreted as a turn over of the
old socialist system: The major industries in Tito's Yugoslavia were created as a series of interlinked
and inter-dependent units scattered around the different republics. One reason for this was to have
inter-dependence as an instrument for binding the republics together within Yugoslavia. Thus, raw
materials might be procured in one place, refined in another, parts made in various other areas, and,
finally, the end product assembled in yet another area. This structure became a nightmarish puzzle to
solve after the war had rent the republics from each other, industrial units formerly comprising one
whole now struggling along singly within new and independent states or even cantons and "entities"
(Strandenes, 2003).The attitude of mutual distrust is prevalent.
There surely are numerous business challenges in Bosnia.
4. De taal
Bosnië en Herzegovina is een lappendeken van volkeren en religies. Sinds de burgeroorlog van '92-'95
zijn de etnische samenstellingen van sommige gebieden drastisch gewijzigd.
Ongeveer 44% is Moslim ("Bošnijak"), 31% Serviër, 17% Kroaat, en 7% overig (waaronder Albanezen en Turken).
Hoewel "Bošnijak" de officiële term is, wordt wereldwijd de term "Moslim" overwegend gebruikt. Tussen de
3 grootste bevolkingsgroepen bestaat in feite weinig verschil.
Het Slavische volk dat rond de 9 e eeuw de
Balkan op trok, kwam deels onder de invloeden van het voormalige Westelijke Romeinse Rijk terecht
(die werden onder die invloeden katholiek), en deels onder invloeden van het Byzantijnse Rijk
(Christelijk, Orthodox). De Katholieken zijn de Kroaten, de Christenen Serviërs. Na de 15e eeuw kwamen
door de invloed van de Turken ook moslims erbij. Het waren Serviërs en Kroaten die zich tot de islam
bekeerden.
Feitelijk zijn de 3 bevolkingsgroepen ooit ontstaan uit een groep. De religie bepaalt de bevolkingsgroep.
Het is wel zo dat door eeuwenlange verschillende culturele invloeden de religies, gebruiken en in beperkte mate ook de taal uit elkaar zijn gegroeid. Over het algmeen zijn het geen 'strenge' vormen van de religies, het is wel zo dat sinds de jaren 90 geloof sterker wordt beleden, dit omdat het geloof de etnische identiteit benadrukt.
De talen in Bosnië-Herzegovina hebben verschillende namen: Servisch, Bosnisch en Kroatisch.
Het zijn Slavische talen die verwant zijn aan het Sloveens, Macedonisch, Bulgaars, (Wit-)Russisch,
Pools, Tsjechisch, Slowaaks en Oekraiens.
In de praktijk schelen deze 3 talen zeer weinig van elkaar, en is er absoluut geen taalbarriére. In het oude Joegoslavië was de officiele taal "Servo-Kroatisch". Sinds 1991 is er sprake van een officiele Kroatische, Servische en Bosnische taal. Zeker in Bosnië-Herzegovina worden de talen door elkaar gesproken.
Tussen de talen zit een gering onderscheid in woorden, en nog minder vaak voorkomend zinsbouw en
grammatica. De beide talen zijn in feit dialecten van elkaar.
Op deze site kun je de eerste beginselen van de Bosnische taal leren:
Bosnisch voor
beginners
Je vindt er woorden en zinnetjes en uitleg over de grammatica
5. Klimaat en weervoorspelling
Since part of out work takes place outside, there are some websites we regularly visit in order to see what type of weather we can expect. This helps us to make a better work planning.
We offer them here on our website, so you can also have a look at 'our' weather.
For weather forecast in our home village (donja) Spionica see:
weather in Spionica coming days
scroll down to see the graphics.